فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی)

چهارمين ويراست کتاب فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی) قويتر از سه ويراست پيشين تدوين شده و گسترش يافته است. با اين حال، هدف ويراست جديد، حفظ ساختار سه ويراست پيشين بود. بدان معنا که هدف، بيان مفاهيم فيزيولوژي ورزش با روشي ساده و قابل فهم بود به گونه اي که دانشجويان بتوانند اصول بنيادين فيزيولوژي ورزش را در موقعيت هاي کاري گوناگون به کار بگيرند. مشتريان اصلي اين کتاب عبارتاند از دانشجويان حرکت شناسي، علوم ورزشي، تندرستي، مربيگري و تربيت بدني و دانشجوياني که در برنامه هاي آمادگي پيش از تدريس شرکت مي کنند و به طور کل دانشجويان رشته علوم ورزشي که هدفشان يادگيري آمادگي جسماني، توانبخشي و علم تمرين است و نيز متخصصان تندرستي. همانند ديگر کتاب هاي اين حوزه، اطلاعات بسيار زيادي ارايه مي شود. بيشتر اين اطلاعات براساس يافته هاي پژوهشي خلاصه و تصويرسازي شده اند. با اين حال، گاهي از مطالعات پژوهشي ويژهاي براي بيان يک مطلب ويژه بهره گرفته شده است؛ با اين باور که دانشجويان بايد درک پژوهشي خود را براي پژوهش و پايداري در تغييرات سريع پژوهش گسترش دهند. کادرهاي ملاحظات پژوهشي که گاهي با شواهد باليني برجسته شدهاند به دانشجويان کمک ميکند تا ارتباطي بين متن و يافته هاي فيزيولوژي ورزش برقرار کرده و نيز به آنها کمک مي کند بتوانند يافته هاي پژوهشي را در ميدان به کار بگيرند. تعريف ما از «شواهد باليني» به موقعيت هاي بسياري گفته مي شود که دانشجويان فيزيولوژي ورزش ممکن است در دوره دستياري يا استخدام احتمالي با آن مواجه شوند. همه کادرهاي «ملاحظات پژوهشي»، مطالعات کاربردي و مباني جديد يا قديمي و نيز شواهد تجربي مهم حوزه فيزيولوژي ورزش را برجسته مي کنند. همه فصل ها منبع دارند و فهرست کامل منابع استفاده شده در پايان همان فصل ارايه شده تا دانشجويان بتوانند در صورت لزوم به آنها مراجعه کرده و با کارها و پروژه هاي آزمايشگاهي با جزييات بيشتر آشنا شوند. هم چنين، منابع زياد بر اين نکته تاکيد مي کنند که دانش ما در فيزيولوژي ورزش بر مباني پژوهشي قوي استوار است. دانش فيزيولوژي ورزش هر روز رشد کرده و گسترش مي يابد. همه اعضاي هيئت علمي دانشگاه ها بايد مباني را براي دانشجويان روش کنند. به اين منظور، ما (نويسندگان) تلاش کرده ايم، اين کتاب را منعطف و قابل انتخاب، به ويژه در سازماندهي محتواي آن، تدوين کنيم.   فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی)   يک رويکرد يکپارچه منحصر به فرد هدف اين کتاب، بيان دانش براساس فيزيولوژي ورزش قديمي است اما به روشي که محدود به اسناد قديمي نباشد. به جاي استفاده صرف از دانش قديمي، از گروه ها يا وضعيت هاي ويژه (که بين علوم نظري و کاربردي شکاف وجود داشت) استفاده شده که ارتباط کاملي بين نظريه هاي سنتي و مفاهيم کاربردي برقرار کرده است. ساختار منعطف اين کتاب، با فصلي که به کليات و مقدمه ميپردازد، به نام مقدمه، شروع شده است. اين فصل، دانشجويان را براي مطالعه فصل هاي بعدي آماده مي کند. اين فصل ساختار کتاب را معرفي کرده، مروري کلي بر فيزيولوژي ورزش دارد و واژه ها و مفاهيم بنيادين به کار رفته در ديگر فصل ها را معرفي مي کند. ديگر بخش هاي کتاب فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی)، عبارت اند از دستگاه متابوليک، دستگاه قلبي – عروقي و تنفسي، دستگاه اسکلتي – عصبي عضلاني و دستگاه ايمني و عصبي – هورموني. اگرچه بخش ها به همين ترتيب ارايه شده اند اما هر بخش مي تواند به تنهايي و يا پيش و پس از بخش يا بخش هاي ديگر – به جز فصل اول– ارايه شود. شکل 1-2 ارتباط حلقوي بين واحدهاي تاکيد کننده بر مفاهيم بنيادين را نشان مي دهد که پاسخ دستگاه هاي بدن به فعاليت ورزشي را در روشي يکپارچه که در آغاز هر بخش بدان پرداخته ميشود، برجسته کرده است. مطالب و شکل هاي آغازين هر بخش در سراسر کتاب، بر اين مفهوم تاکيد مي کنند. توالي پايدار ارايه مطالب کتاب به منظور ايجاد نظم آموزشي پايه، فصل هاي هر بخش، از توالي پايداري در ارايه مطالب پيروي مي کنند: آناتومي و فيزيولوژي پايه، ارزيابي و معرفي متغيرهاي مهم درک فيزيولوژي ورزش، پاسخ به فعاليت ورزشي، اصول و سازگاري هاي تمرين و کاربردها، مشکلات و ملاحظات ويژه. علوم پايه فرض براين است که دانشجويان استفاده کننده از اين کتاب، دوره ي پايه در آناتومي، فيزيولوژي، شيمي و رياضي را گذرانده اند. با اين حال، اطلاعات کافي ارايه شده در فصل هاي پايه، زمينه خوبي فراهم مي کند (براي دانشجوياني که با اين علوم آشنايي اندکي دارند). براي دانشجوياني که اطلاعات خوبي در علوم پايه دارند، فصل هاي ابتدايي مي تواند مروري بر دانش پيشين آنها باشد. براي دانشجوياني که به اين مرور نياز ندارند، فصل هاي پايه مي تواند دوباره تاکيد شود. ارزيابي (اندازه گيري) گنجاندن بخش ارزيابي (اندازه گيري) با دو هدف تعيين چگونگي متغيرهايي که اغلب در فيزيولوژي ورزش استفاده مي شوند و ارايه معياري براي نتايج آزمون هاي آزمايشگاهي و نتايج آزمون هاي ميداني، انجام شده است. معيار يا نتايج آزمايشگاهي براي تعيين و درک درستي از پاسخ به فعاليت ورزشي و سازگاري هاي تمريني ضروري است، اما نتايج آزمون ميداني اغلب توسط متخصصان در مدرسه يا باشگاه هاي تندرستي استفاده مي شود. پاسخ به فعاليت ورزشي و سازگاريهاي تمريني فصل ها يا قسمت هاي مربوط به پاسخ به فعاليت ورزشي و سازگاري هاي تمريني اطلاعات قطعي و مهمي در فيزيولوژي ورزش ارايه مي کنند. فصل پاسخ به فعاليت ورزشي بر اساس نوع و شدت فعاليت ورزشي سازماندهي شده است. به طور ويژه، واکنش هاي فيزيولوژيايي به شش دسته فعاليت ورزشي (بر اساس مدت، شدت و نوع انقباض عضلاني) زماني که اطلاعات کافي در دسترس هستند، تقسيم شده است: (1) کوتاه مدت، فعاليت هاي ورزشي هوازي زير بيشينه سبک تا متوسط؛ (2) بلند مدت، فعاليت هاي ورزشي هوازي متوسط تا شديد؛ (3) فعاليت هاي ورزشي هوازي فرآينده تا بيشينه؛ (4) فعاليت هاي ورزشي ايستا؛ (5) فعاليت هاي ورزشي مقاومتي پويا و (6) بسيار کوتاه مدت، فعاليت هاي ورزشي بي هوازي شديد. اصول تمرين براي تجويز فعاليت ورزشي ويژه آمادگي جسماني مرتبط با تندرستي عبارتاند از: متابوليسم هوازي و بي هوازي، ترکيب بدن، استقامت قلبي و عروقي، قدرت و استقامت عضلاني، انعطاف پذيري و تعادل. اين اصول، سازگاري هاي تمريني را که منجر به تجويز يک برنامه خوب ميشود را به دنبال دارند. کاربردهاي ويژه فصل هاي کاربردهاي ويژه همواره با موضوع آمادگي جسماني مرتبط با تندرستي و سپس با موضوعات متنوع ديگري مانند ارتفاع و تنظيم دما (بخش قلب و عروق-تنفس)، کسب وزن و ناهنجاري هاي تغذيه اي (بخش متابوليک)، خستگي و درد عضلاني (بخش عصبي – عضلات اسکلتي) و نشانگان فراخستگي (پرتمريني)/ بيشتمريني (بخش دستگاه ايمني و غدد درونريز) ارتباط دارد. کادرهاي ملاحظات پژوهشي و ملاحظات کاربردي – شواهد باليني بر چگونگي پژوهش و اصول فيزيولوژي ورزش مرتبط با پزشکي تاکيد ميکند. يکپارچه سازي کامل گروه هاي سني و جنسي خروجي اصلي سازمان بندي نسخه قديمي اين کتاب، يکپارچه سازي کامل اطلاعات مربوط به تمام گروههاي سني و هر دو جنس بود. در گذشته، دليل خوبي براي توصيف شواهد به دست آمده بر اساس اطلاعات مربوط به دانشجويان ورزشکار مرد و ورزشکاران نخبه وجود داشت. اينها نمونه اي از گروه هايي بودند که بيشتر در فعاليت بدني و ورزشي شرکت مي کردند و بيشتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. با بيشتر شدن شرکت زنان، کودکان و سالمندان در برنامه هاي ورزشي و آمادگي جسماني، اطلاعات موجود در اين گروه نيز افزايش يافت. فصل هاي زنان، کودکان / نوجوانان و سالمندان، به کتاب فيزيولوژي ورزش به عنوان مکمل اضافه شد. با اين حال، بسياري از متخصصان آموزش و پرورش، حرکت شناسي و علوم ورزشي با هر دو جنس مرد و زن – کودک و نوجوان در مدارس، ميان سال در باشگاه هاي تندرستي يا مراکز آمادگي جسماني و سالمندان در برنامه هاي ويژه سروکار دارند. هنوز هم، تعداد بسيار کمي با دانشجويان و حتي کمتر با ورزشکاران نخبه کار مي کنند. اين بدان معنا نيست که اطلاعات مربوط به مردان بزرگسال جوان کنار گذاشته شده بلکه بر آن تاکيد مي شود. با اين حال، اين به آن معنا است که زمان سبب تحت پوشش قرار گرفتن گروه هاي بيشتري شده و يکپارچه سازي اطلاعات مربوط به مردان و زنان در سنين مختلف در سراسر کتاب مورد توجه قرار گرفته است. بنابراين، مي توان بيان کرد، اين بخش به طور معمول، اجازه مي دهد عضو هيات علمي، آزادي بيشتري به تک تک دانشجويان بدهد تا گروهي را که بيشتر بدان علاقمندند، انتخاب کنند. ملاحظات آموزشي کتاب فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی)، شامل روش هاي آموزشي بسياري براي اطمينان از يادگيري دانشجويان است. اين روش ها عبارت اند از فهرستي از هدف هاي يادگيري در آغاز هر فصل به عنوان خلاصه فصل، خود آزمايي و منابع در پايان هر فصل. روش آموزشي ديگر، استفاده از واژهنامه در هر فصل است. واژه هاي مهمي که براي نخستين بار در فصل به صورت برجسته ارايه شده اند، درون کادرهايي در جاي مناسبي از فصل معرفي و تعريفي از آنها ارايه شده است. واژه نامه عمومي نيز از اين واژه ها، در پايان کتاب به عنوان يک مرجع در دسترس ارايه شده است. واژگان و اصطلاحات فني و مهم ديگر که دانشجو بايد با آن آشنا شود، در متن به صورت ايتاليکي آمده است. نشانها و مخفف هاي رايج و تعريف آنها در ابتداي اين کتاب فهرست شده است. به منظور تاکيد بر آموزش و يادگيري و کمک به سازمان بندي بهتر کتاب و براي مرور بصري متن، هر فصل شامل بسياري از جدول ها، نمودارها و شکل ها است. يادگيري فعال در سراسر کتاب، کادرهاي آموخته هاي خود را مرور کنيد، دانشجويان را در يادگيري فعال – بيش از مطالعه صرف- درگير مي کند. در برخي موارد، کادرها مستلزم کار روي مساله اي است که آرايه هاي آن را درک کرده اند. در موارد ديگر، از دانشجويان درخواست مي شود، مجموعه اي از وضعيت ها را تفسير و يا پاسخ را بر اساس اطلاعاتي که پيشتر معرفي شده اند، استنتاج کنند. موضوعات و مسئله هاي موجود در کادرهاي «آموخته هاي خود را مرور کنيد»، معادلات و مساله هاي مورد استفاده براي محاسبه متغيرهاي ويژه در فيزيولوژي ورزشاند. نمونه هايي با استفاده از همه معادلات در بخش هاي جداگانه اي از فصل هاي کتاب گنجانده شده اند. اعضاي هيات علمي مي توانند به تناسب شرايط فردي خود و نياز دانشجويان، به بهترين وجه از اين بخش از کتاب استفاده کرده و يا نکنند. هر فصل با مجموعه اي از خودآزمايي ها به پايان مي رسد. پيوست ها پيوست A اطلاعاتي در خصوص سيستم متري، واحدها، نشانه ها و تبديل واحدها از سيستم متري به انگليسي و برعکس فراهم مي کند. پيوست B اطلاعات تکميلي در خصوص سه بخش شامل محاسبه هاي مربوط به مصرف اکسيژن در اختيار قرار ميدهد. پاسخ کادرهاي «آموخته هاي خود را مرور کنيد»، در پيوست C ارايه شده است. آنچه در کتاب فیزیولوژی ورزشی جلد یک (ویژه تندرستی، آمادگی و عملکرد ورزشی) می‏ خوانید : فصل اول: مقدمه فصل دوم: توليد انرژي فصل سوم: متابوليسم بي هوازي هنگام فعاليت ورزشي فصل چهارم: متابوليسم هوازي هنگام فعاليت ورزشي فصل پنجم: اصول و سازگاري هاي تمرين متابوليک فصل ششم: تغذيه ويژهي آمادگي جسماني و ورزش فصل هفتم: ترکيب بدن: تعريف و اهميت فصل هشتم: ترکيب بدن و کنترل وزن فصل نهم: دستگاه تنفسي فصل دهم: پاسخ دستگاه تنفسي به فعاليت ورزشي، سازگاريهاي تمريني و ملاحظات ويژه فصل يازدهم: دستگاه قلبي – عروقي فصل دوازدهم: پاسخ هاي قلبي- عروقي به فعاليت ورزشي فصل سيزدهم: اصول تمرين و سازگاري هاي قلبي- تنفسي