فیزیولوژی انسانی

معرفی کتاب فیزیولوژی انسانی رشتة تربیت بدنی و علوم ورزشی با تلاش متخصصان و پژوهشگران و اساتید و کارشناسان دلسوز روند رو به رشد خود را ادامه می‌دهد. شکی نیست که این رشته‌ یکی از موضوعات قرن حاضر است و مفاهیم و کاربردهای آن می‌تواند بسیاری از مشکلات جسمانی، روانی و حتی اجتماعی جوامع مختلف را حل کند. بسیاری از ملل پیشرفتة جهان به اهمیت این رشته پی برده‌اند و لذا در جهت تقویت آن گام‌های مؤثری برداشته‌اند؛ به‌طوری که هزینه‌های نسبتاً قابل قبولی را برای تحقیقات آن صرف می‌کنند. در کشور ما هم به تناسب گام‌هایی در جهت ارتقای این رشته برداشته شده، ولی باید اذعان داشت که در حال حاضر رشد کمّی بیش‌تر از رشد کیفی بوده، به‌طوری که دانشکده‌ها و گروه‌های تربیت بدنی بسیاری در دانشگاه‌های داخل تأسیس و در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا متخصص تربیت می‌کنند. نکتة قابل تعمق این است که بیش‌تر مباحث علمی این رشته در دانشگاه‌های ما به‌صورت نظری مطرح می‌شود و همین امر باعث شده که علوم کاربردی ما، که می‌تواند کمک شایانی به رشد کیفی ورزش کشور کند، تا حدودی تحت‌الشعاع مباحث نظری قرار بگیرد. پرداختن به مبانی نظری نفی نمی‌شود، ولی تجربه نشان داده است که مبانی نظری صرف نمی‌تواند مشکل کیفی ورزش کشور را حل کند.   فیزیولوژی انسانی با اینکه درصد بسیار بالای مطالب رشتة تربیت بدنی با جنبه‌های فیزیولوژی بدن ارتباط دارد، ولی هنوز بیش‌تر دانش‌جویان ورودی این رشته از میان داوطلبان علوم انسانی گزینش می‌شوند که در بدو ورود به دوره با مشکلات متعددی در درک مفاهیم فیزیولوژیاییی و رشته‌های مربوط به آن مواجه می‌شوند. برای دانش‌جویان این رشته بسیار مشکل است که بدون داشتن زمینة قبلی بتوانند بهرة کافی را از کتب بسیار ارزشمند موجود در فیزیولوژی انسان ببرند. گستردگی مطالب کتب فیزیولوژی انسانی که بیش‌تر برای دانش‌جویان رشتة علوم پزشکی نوشته شده از یک سو و حجیم بودن مطالب از سوی دیگر نگارنده را بر آن داشت که با توجه به تجربة تدریس آن برای تنظیم و تدوین مطالبی یکجا طبق سرفصل‌های مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقدام کند. باید متذکر شد که هدف از تدوین این کتاب آن نیست که زحمات همکاران و اساتید بزرگوار و پیش‌کسوتان رشتة فیزیولوژی را کم‌بها یا انکار کنیم، بلکه ضمن ارج نهادن بر زحمات آن‌ها تلاش شده تا با استفاده از نوشته‌های همان عزیزان و تحقیقات انجام‌شده مطالبی دربارة بخش‌های گوناگون فیزیولوژی انسان برای دانش‌جویان رشته‌های متفاوت به‌ویژه دانش‌جویان رشتة تربیت بدنی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد طوری تدوین شود، که درک مفاهیم فیزیولوژی ورزشی و سایر رشته‌های مربوط به آن را آسان‌تر کند. کتاب فیزیولوژی انسانی شامل 12 فصل است و فصل‌بندی آن براساس سرفصل‌های درس فیزیولوژی انسانی رشتة تربیت بدنی تدوین شده است. دانش‌جویان در فصل اول با مبانی فیزیولوژی آشنا خواهند شد و در فصل دوم دربارة فیزیولوژی سلول بحث خواهد شد. سعی شده است که مطالب مربوط به سلول و احتمالاً کاربرد آن در رشتة تربیت بدنی مطرح شود. در فصل سوم یکی از اساسی‌ترین موضوعات رشتة تربیت بدنی یعنی عضله و مکانیسم کارکرد آن بحث قرار خواهد شد. بی‌شک درک اصول فیزیولوژی عضلات می‌تواند کارایی حرکتی را به‌درستی تفسیر کند. فصل چهارم به فیزیولوژی دستگاه عصبی اختصاص یافته است و در این فصل نیز سعی شده تا رابطة این دستگاه با تنظیم حرکات به زبانی ساده بحث و بررسی شود. در فصل پنجم و ششم دربارة قلب و دستگاه گردش خون و دستگاه تنفس بحث می‌شود و تلاش شده که مفاهیم مورد نیاز در اختیار دانش‌جویان قرار گیرد. در فصل هفتم فیزیولوژی غدد و هورمون‌ها مطرح شده و در فصل هشتم فیزیولوژی کلیه و مایعات بدن و عملکرد کلیه‌ها و ارتباط آن‌ها با فعالیت‌های ورزشی بحث خواهد شد. در فصل نهم سعی شده است که فیزیولوژی دستگاه گوارش بحث شود. در فصل دهم متابولیسم و انرژی و کاربرد آن‌ها در تربیت بدنی، در فصل یازدهم فیزیولوژی دستگاه ایمنی و در نهایت در فصل دوازدهم دستگاه تولید مثل بحث خواهد شد. مؤلف در مقام معلم خود را همواره به یادگیری و تجدید نظر در دانسته‌ها نیازمند می‌داند و برای دست‌یابی به تازه‌های رشتة تربیت بدنی و علوم ورزشی و شناساندن این رشته به جامعه تلاش می‌کند و بر این باور است که رکود معرفتی یک معلم زمانی اتفاق می‌افتد که احساس کند که آنچه را که باید بداند می‌داند! به هر حال، نهایت تلاش به عمل آمد تا در تدوین مطالب اصل سادگی و روانی مطالب رعایت شود. آنچه در کتاب فیزیولوژی انسانی می خوانید : فـصل 1 مقدمه‌ای بر مبانی فیزیولوژی فـصل 2 فيزيولوژی سلول و عمل آن فـصل 3 فيزيولوژی دستگاه عضلانی فـصل 4 فيزيولوژی دستگاه عصبی فـصل 5 فیزیولوژی قلب و دستگاه گردش خون 85 فـصل 6 فیزیولوژی دستگاه تنفس فـصل 7 فیزیولوژی غدد درون‌ريز فـصل 8 فیزیولوژی كليه و مايعات بدن فـصل 9 فیزیولوژی دستگاه گوارش فـصل 10 متابوليسم و انرژی فـصل 11 فیزیولوژی دستگاه ایمنی بدن فـصل 12 دستگاه تولید مثل مـــنابع تالیف: دکتر عیدی علیجانی