زیست شناسی در تربیت بدنی

کتاب زیست شناسی در تربیت بدنی ، بر اساس سرفصل‌های مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری برای دانشجویان رشته تربیت بدنی به رشته تحریر در آمده و امیدوارم که بتواند نیاز اساتید و دانشجویان این رشته را تا حدودی برطرف نماید. در این کتاب سعی شده که علاوه بر مبانی پایه زیست شناسی، مفاهیم کاربردی و مرتبط با رشته تربیت بدنی نیز آورده شده تا دانشجویان تربیت بدنی بتوانند ارتباط دروس پایه را با دروس تخصصی بهتر درک نمایند.   زیست شناسی در تربیت بدنی فصل اول: تاریخچه و اهمیت زیست شناسی – زیست شناسی چیست؟  تاریخچه / اهمیت علم زیست شناسی در تمدن بشری  نظریه تافلر / زیست شناسی و برخی از شاخه‌های آن فصل دوم: ویژگی‌های کلی موجودات زنده – تعاریف حیات/ سطوح تشکل یا ترازهای سازمانی ماده در زیست شناسی/ موجودات زنده – گونه / گروه‌های بزرگ‌تر از گونه / ویژگی‌های کلی موجودات زنده/ ویروس‌ها / باکتری‌ها – انواع موجودات زنده / جلبک‌ها/ قارچ‌ها / آغازیان/ گیاهان/ جانوران – صفات و اشکال مختلف برای تشخیص گروه‌های جانوری / رده‌بندی مهره‌داران – تکامل و ساختمان سلول‌های پروکاریوتی/ تکامل و ساختمان سلول‌های یوکاریوتی – مقایسه ساختمان سلول پروکاریوت و یوکاریوت/ کاربرد در ورزش – مفهوم همئوستازی و پویایی در ورزش / تغییرات دمایی با انجام فعالیت ورزشی فصل سوم: مولکول‌های حیاتی – مقدمه/ ترکیبات معدنی/ آب/ خواص فیزیکی و شیمیایی آب/ دی اکسیدکربن CO2 – یون‌ها و نمک‌های کانی/ نیتروژن/ ترکیبات آلی/ ترکیبات آلی سازنده پیکر موجودات زنده – کربوهیدرات‌ها/ مونوساکاریدها/ الیگو ساکاریدها/ دی‌ساکاریدها/ پلی‌ساکاریدها/ نشاسته – سلولز/ گلیکوژن/ لیپیدها (چربی‌ها)/ اسیدهای چرب/ اسيدهاي چرب اشباع شده – اسيدهاي چرب اشباع نشده/ الكل‌هاي چرب/ انواع لیپیدها (چربی‌ها) / چربي‌هاي ساده – چربي‌هاي مركب/ چربي‌هاي مشتق شده (استروئیدها)/ عوارض مصرف استروئیدها/ پروتئین‌ها – اسیدهای آمینه/ انواع اسید آمینه (بر اساس عوامل موجود در بنیان R) – انواع اسيدهاي آمينه (از دیدگاه تغذيه)/ انواع پروتئين‌ها از نظر ارزش غذايي/ ساختمان پروتئین‌ها – آلبومين/ آكتين و ميوزين/ كلاژن/ هموگلوبين و ميوگلوبين/ نقش‌های پروتئین‌ها در سلول – اسیدهای هسته‌ای یا اسیدهای نوکلئیک/ انواع اسیدهای نوکلئیک/ DNA/ RNA/ انواع RNA / mRNA/ tRNA / rRNA / ATP – کاربرد در ورزش/ ساختار عضله اسکلتی – نقش پروتئین اکتین و میوزین در انقیاض عضله اسکلتی فصل چهارم: ساختمان، کار و ویژگی‌های سلول – مقدمه/ نظریه سلولی/ سلول چیست/ اندازه سلول/ شکل سلول/ عمر سلول‌ها/ ساختار سلول – دیواره سلولی/ غشای پلاسمایی/ ساختار غشاء پلاسمایی/ ساختار اجزای تشکیل دهنده غشاء – وظایف غشای سلولی/ سیستم‌های انتقال از غشا/ آندوسیتوز/ اگزوسیتوز/ اسکلت سلولی – انواع رشته‌های اسکلت سلولی/ ریز لوله‌ها/ ریز رشته‌ها/ رشته‌های حد واسط/ شبکه آندوپلاسمی – دستگاه گلژی/ لیزوزوم‌ها/ ساختار و اعمال واکوئل‌ها/ ساختار و اعمال میتوکندری – ساختار پلاست‌ها از جمله کلروپلاست/ پیش پلاست‌ها/ کلروپلاست‌ها/ ساختمان کلروپلاست‌ها – ریبوزوم‌ها/ سانتریول‌ها/ هسته سلول/ ساختار هسته/ کروماتین/ کروموزوم – مراحل تبدیل رشته کروماتین به کروموزوم/ اجزای ساختمانی کروموزوم/ چرخه سلولی و تقسیم سلول – چرخه سلولی در یوکاریوت‌ها/ انواع تقسیم سلول/ تقسیم میتوز/ تقسیم میوز فصل پنجم: آنزیم‌ها – مقدمه/ تاریخچه/ ساختار آنزیم‌ها/ پروآنزیم/ هولوآنزیم/ کوآنزیم – نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید فسفات NADP / نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید NAD – فلاوین آدنین دی نوکلئوتید FAD / طرز کار آنزیم‌ها/ مدل‌های اتصال آنزیم به سوبسترا – عمل اختصاصی آنزیم‌ها/ نام‌گذاری آنزیم‌ها/ طبقه‌بندی آنزیم‌ها/ اکسیدوردوکتازها/ ترانسفرازها – هیدرولازها / لیازها/ ایزومرازها/ لیگازها/ آنزیم‌های آلوستریک/ ایزوزیم‌ها/ عوامل مؤثر بر آنزیم‌ها – عوامل بازدارنده/ آنزیم ATP سنتاز/ کاربرد در ورزش/ غده‌ها/ انواع هورمون‌ها/ اعمال هورمون‌ها – چگونگی انتقال هورمون به سلول هدف/ نحوه تأثیر هورمون‌ها/ چگونگی عمل هورمون‌های استروئیدی – چگونگی عمل هورمون‌های پروتئینی/ عوامل موثر در تنظیم ترشح هورمون – اهمیت هورمون‌ها در ورزش / غده هیپوفیز/ غده تیروئید/ غده پاراتیروئید/ غدد فوق کلیوی – لوزوالمعده/ نقش هورمون‌ها در انتقال مواد در هنگام ورزش فصل ششم: فتوسنتز – مقدمه/ تاریخچه/ اندازه کلروپلاست/ رنگ کلروپلاست/ تعداد و محل کلروپلاست – ساختار کلروپلاست/ غشای یا پوشش پلاستی/ اطاق داخلی (استروما) – سیستم غشایی درون کلروپلاست (تیلاکوئیدها)/ ژنوم کلروپلاست/ کلروپلاست جایگاه فتوسنتز – کلروپلاست‌زایی/ تکامل پلاست‌ها از موجودات ابتدایی/ فتوسنتز / دستگاه فتوسنتز – ساختار تیلاکوئید و چگونگی انجام فتوسنتز/ فتوسنتز / واکنش‌های تاریکی فتوسنتز – آنزیم روبیسکو (RuBP)/ سرعت فتوسنتز فصل هفتم: واکنش‌های رها سازی و تبدیل انرژی در سلول – مقدمه/ تاریخچه/ شکل میتوکندری/ محل و اندازه میتوکندری/ تعداد میتوکندری – ساختمان میتوکندری/ ژنوم میتوکندری/ نقش زیستی میتوکندری/ منشاء میتوکندری – خاستگاه پروکاریوتی میتوکندری/ تنفس/ مکانیسم تنفس/ تولید شیمیواسمزی ATP – تخمیر / تخمیرالکلی / تخمیر اسیدی/ مراحل تجزیه گلوکز/ گلیکولیز/ چرخه کربس – مراحل چرخه کربس/ جمع بندی واکنش‌های چرخه کربس/ زنجیره انتقال الکترون – مسیر انتقال الکترون در زنجیره تنفسی/ شمارش تعداد ATP حاصل از تنفس هوازی – دلایل واکنش‌های شیمیایی ترکیبات غذایی/ نقش موجودات زنده در فرایند تولید انرژی – نقش آدنوزین‌تری فسفات (ATP) در تبدیل انرژی/ کاربرد در ورزش/ دفع اسید لاکتیک پس از ورزش – منبع انرژی بدن در ورزش/ عوامل تعیین کننده نوع ماده سوختنی در هنگام ورزش – نقش پروتئین‌ها در سوخت وساز/ نقش کربوهیدرات‌ها در سوخت وساز – نقش چربی‌ها در سوخت و ساز/ ورزش هوازی و بی هوازی فصل هشتم: وراثت – علم وراثت/ تاریخچه علم وراثت/ مفاهیم اساسی در علم ژنتیک/ آزمایش‌های مندل/ وارثت یک صفت – روش‌های حل مسائل ژنتیک/ روش ریاضی یا احتمال/ روش ترسیم جدول ژنتیکی/ روش ترکیب – ژن‌های نیم بارز / ژن‌های هم بارز/ وراثت دو صفت/ ژن‌های پیوسته/ کروموزوم و وراثت – صفات وابسته به جنس در انسان/ بیماری‌های ژنتیکی انسان/ سندرم دان/ سندرم کلاین فلتر – سندرم ترنر/ ماده وراثتی چیست؟/ همانند سازی DNA/ رونویسی یا نسخه برداری از DNA – جهش/ انواع جهش فصل نهم: تولید مثل مقدمه/انواع تولید مثل / توليد مثل غير جنسي/روش‌های تولید مثل غیر جنسی/ توليد مثل جنسي – توليد مثل جنسي در جانوران/ توليد مثل در انسان/ شکل گیری سلول‌های جنسی ( گامتوژنز) دستگاه تناسلی/دستگاه تناسلی مردان/ ساختار و عمل بیضه‌ها/ غدد ضمیمه/ هورمون‌های بیضه – اسپرم زایی یا اسپرماتوژنز/ میتوز / میوز/ خصوصیات اسپرم/ ساختار اسپرم/ کرموزوم‌های هسته اسپرم انسان – دستگاه تناسلی زنان/ ساختار و عمل تخمدان‌ها/ غدد جنسی مونث/ تخمک سازی یا اووژنز – میتوز / میوز/ ویژگی‌های تخمک/ کرموزوم‌های هسته تخمک انسان/ تفاوت عملکرد اسپرماتوگونی و اووگونی – تفاوت عملکرد هورمون‌ها در جنس مذکر و مونث / وقایع یک دوره جنسی در زن/ تخمک گذاری – مراحل بعد از تخمک گذاری/ هدف از دوره جنسی در زنان/ لقاح / نتایج لقاح / مکانسیم لقاح – رشد و نمو جنینی/ کاربرد در ورزش/ تستسترون در فعالیت‌های ورزشی – استروژن در فعالیت‌های ورزشی فصل دهم: زنجیره‌های غذایی و هرم عناصر و چرخه عناصر – اکولوژی/ انواع مطالعات اکولوژیکی/ تقسیمات اکولوژی/ اتواکولوژی/ سین اکولوژی – زیستگاه‌ها/ نظام زیستی و مطالعات اکولوژیکی/ بیوسفر/ اکوسیستم/ جمعیت واحد اکوسیستم – اکوسیستم و اجزاء تشکیل دهنده آن/ عوامل زنده/ زنجیره غذایی/ حلقه‌های یک زنجیره غذایی – شبکه غذایی/ شبکه حیات / نیاز موجودات زنده به ماده و انرژی/ فتوسنتز/ شیمیوسنتز/ هرم انرژی – جریان انرژی و چرخش مواد در اکوسیستم/ سرنوشت انرژی وارد شده به اکوسیستم/ عوامل غیرزنده – دما/ نور/ گازها/ آب/ ترکیبات معدنی و آلی/ تنظیم اکولوژیک و نظریه گایا/ توالی یا جانشینی – تداخل عمل در جمعیت‌ها/ رقابت/ همزیستی/ شکار / چرخه‌های مواد یا چرخه‌های بیوژئوشیمیایی – چرخه آب/ چرخه گازها/ چرخه اکسیژن/ چرخه نیتروژن/ چرخه کربن فصل یازدهم: محیط زیست 187 – مقدمه/ رشد سریع جمعیت/ انسان و منابع/ انسان و آلودگی‌ها/ مشکلات محیط زیست هزاره سوم – کاهش غذا و انرژی/ بی آبی در جهان/ نابودی جنگل‌ها/ کاهش جمعیت بسیاری از پستانداران دریایی – آلاینده‌های محیط زیست/ انواع آلودگی‌هایی که انسان در محیط زیست ایجاد کرده است – آلودگی هوا/ عوامل آلوده کننده هوا/ پدیده‌های ایجاد شده در اثر آلودگی هوا/ اثر گلخانه‌ایی – شرایط ایجاد مه دود فتوشیمیایی در شهرها/ کلرو فلوئورو کربن‌ها/ اوزون/آلودگی خاک – آلودگی آب/ عوامل آلوده کننده آب‌های زیرزمینی/ عوامل آلوده کننده آب‌های سطحی – مهم‌ترین عوامل ضرورت عدم تخلیه فاضلاب‌های صنعتی به آب‌های جاری و زیر زمینی/ آلودگی صوتی – آلودگی ناشی از مواد رادیواکتیو/ تشعشعات رادیو اكتیو/ صدمات آلودگی اتمی/ آلودگی تصویری – آلاینده‌های محیط زیست/ گازها/ فلزات/ مواد شیمیایی/مواد رادیواکتیو – ضرورت حفاظت از موجودات زنده