نظریه های آگاهی در فلسفه ذهن و مغزپژوهی امروز

 کتاب نظریه‌های آگاهی در فلسفه ذهن و مغزپژوهی امروز

واقعیت این است که فهم متافور (استعاره) ساده ای که مغز و ذهن را دو روی یک سکه تلقی می کند، برای ما انسان ها مشکل بوده است. این دشواری نتیجه نحوه شکل گیری آگاهی ما است که خود موجب انواع دوگانه پنداری مغز و ذهن در فلسفه  شده است. خوشبختانه در این کتاب انواع نظریات فلسفی در این باره جمع آوری شده که خود نشانه این واقعیت است.

بزرگترین دستاوردهای مغزپژوهی امروز شاید پی بردن به اهمیت دستگاه انگیزشی، عاطفی-هیجانی مغز برای رسیدن به احساس، سرآغاز آگاهی و خودآگاهی است. مغز ما در ارتباط استعاری (متافوریک) با جهان پیرامون، ارزش ها و عیار جهان بیرون را با دستگاه های تشخیصی درون نهاد می سنجد و آنچه که برای بقا و ماندگاری و حفظ حیات طبیعی و اجتماعی لازم دارد را انتخاب می کند. معنا و مفهوم پیش از آغاز زبان، این چنین در دستگاه ارزیاب مغز ما نطفه می بندد. عاملیت و قصدمندی که در فلسفه به «حیث التفاقی» و «درباره گی» آگاهی تعبیر می شود، در مغزپژوهی امروز، معنای ملموس تر و علمی تری پیدا کرده است. از دید مغزپژوهی، در واقع خود یا خویشتن اولیه از نظر بیولوژیک، بر اساس عاملیت کنش های انتخابی بر محور انتظارات و پیش بینی ها شکل می گیرد و با توسعه دامنه عمل و کنش پیش بینانه انسان نسبت به جانداران دیگر، هر چه بیشتر ذهن از درگیر ماندن در محدوده زمان حال آزاد می شود و می تواند با کمک زبان در عرصه زمانی گسترده تر، گذشته و آینده را در خیال در نوردد. قدرت تخیل، امری ذهنی است که به توانایی ارتباطات بی نهایت بینانورونی در مدارهای مغزی بستگی دارد که نتیجه احتمالات بی نظیر نگاشت های دائما نو شونده و پویای این طرح های درون مغزی است. در نتیجه این نوع فعالیت تخیلی است که صفحه آگاهی مغز ما به طرز حیرت آوری گسترانیده می شود. کارآیی بخش آگاهی ما بستگی به وسعت بیشتر بخش ناآگاه مغز ما است که فرصت آزاد شدن دست و بال آگاهی برای گسترش دامنه فعالیت خود باری عملی شدن خلاقیت و تعقل کارساز را می دهد. البته باز کردن این موضوعات پیجیده یربسته در این مقدمه کوتاه میسر نیستو فرصتی دیگر می طلبد.

شکی ندارم که ترجمه این کتاب، با تمامی نواقصی که ممکن است در انتقال مفاهیم دقیق نویسندگان کتاب و مطرح کنندگان اصلی نظریات داشته باشد، می تواند قدمی باشد موثر، هر چند ابتدایی، در عرصه آگاهی از چگونگی فرایند «آگاهی » در مغز ما انسان ها در روی کره خاکی.

 کتاب نظریه‌های آگاهی در فلسفه ذهن و مغزپژوهی امروز

بخش 1: نظریه های فلسفی آگاهی

1: دیوید چالمرز- دوگانه انگاری ویژگی

2: پل و پاتریشیا چرچلند- نوروفلسفه و ماتریالیسم حذف گرا

3: تیم کرین- حیث التفاقی به مثابه ممیزه ذهن

4: دونالد دیویدسون- جفت واژگان ناساز برای توصیف واقعیتی واحد

5: دانیل دنت- مدل پیش نویس چندگانه

6: رنه دکارت- ذهن و بدن: دوجوهر متمایز

7: جری فوردور- زبان اندیشه

8: جیگون کیم- حقیقت (تقریبی) فیزیکالیسم

9: ویلیام لایکن- نظریه حس درونی آگاهی

10: کالین مک گین- شعله مرموز آگاهی

11: توماس نیگل-آگاه بودن به چه مانند است؟

12: آلوانوی- آگاهی به منزله یک دستگاه ادراکی وضعی

13: هیلاری پانتم- ظهور و سقوط کارکردگرایی

14: دیوید رزنتال- نظریه مرتبه بالای آگاهی

15: جان سرل- طبیعت گرایی بیولوژیک

بخش 2: نظریه های عملی آکاهی

16: برنارد بارس- نظریه فضای کار سراسری

17: فرانسیس کریکو کریستف کخ- چهارچوبی نوروبیولوژیک برای آگاهی پژوهی

18: آنتونیو داماسیو- آگاهی، عواطف و خویشتن

19: استانیسلاس دبهانه- آگاهی به مثابه اشتراک گذاری سراسری اطلاعات در مغز

20: مرلین دونالد- تکامل آگاهی بشر

21: جان اکلس و کادل پوپر- نظریه سه جهان و تعامل بین آن ها

22: جرالد ادلمن- محور پویای بازآیند

23: نیکلاس هامفری- آگاهی به مثابه حیث التفاقی بازگشتی

24: دجولیان جینز- ذهن دو جایگاهی

25: بنجامین لیبت- میدان ذهنی یکپارچه آگاهی

26: جان کوین اورگان- نظریه حسی-حرکتی آگاهی

27: راجر پنروز و استوارت هامروف- نظریه-آگاهی و فیزیک کوانتم

28: جولیو تونونی- آگاهی به منزله اطلاعات یکپارچه

29: ماکس ولسمانس- یگانه انگاری بازتابی

30: سمیر زکی- آگاهی های چندگانه

پی گفتار: خلاصه ای از آثار مقدماتی درباره آگاهی